تعلیقۀ محمدکاظم بن رضا طبری بر شرح محمدباقر یزدی بر مقالۀ دهم اصول اقلیدس
نویسنده
چکیده مقاله:
حاشیة المقالة العاشرة من أصول الهندسة والحساب عنوان رسالهای از محمدکاظم بن رضا طبری (13ق) است که بنا به گفتۀ مؤلف در ابتدای رساله، در واقع تعلیقهای بر شرح محمدباقر یزدی (زنده در 1047ق) بر مقالۀ دهم اصول اقلیدس است. محمدباقر یزدی در شرح خود بر مقالۀ دهم اصول اقلیدس با عنوان شرح المقالة العاشرة من أصول أقلیدس از 109 قضیۀ مقالۀ دهم، 67 قضیۀ آن را شرح میدهد و ضمن توضیح بسیاری از برهانهای اقلیدس در اثبات قضایا، مطالب بسیار مفیدی در خلال آنها بیان میکند. هرچند طبری دستی بر تمامی 109 قضیۀ مقالۀ دهم برده و در مورد تمامی این قضایا مطالبی بیان کرده است اما بررسی تعلیقۀ او نشان میدهد که طبری نه تنها در مورد شرح یزدی حرفی برای گفتن ندارد بلکه از درک بحث کلی مقالۀ دهم اصول عاجز است.
منابع مشابه
قضیۀ اول مقالۀ دهم اصول اقلیدس و چالشهای پیرامون آن در بین دانشمندان اسلامی
قضیۀ اول مقالۀ دهم اصول اقلیدس، اساس «روش افنا» است. اقلیدس این قضیه را برای نسبت متغیر ثابت میکند. ابن هیثم (سدۀ 4 هجری) بنا بر ادعای خود در فی حل شکوک، پی برده بود که حکمی که اقلیدس مطرح میکند جزئی است و حکم کلی را برای نسبت ثابت برای اولین بار در این کتاب مطرح و اثبات کرده است. خواجه نصیر الدین طوسی (597-672ق) در تحریر اصول اقلیدس، همان نظر ابن هیثم را تکرار میکند. ابن صلاح همدانی (درگذشت...
متن کاملضمیمۀ قطبالدین شیرازی به ترجمۀ فارسی خود از مقالۀ اول اصول اقلیدس: متن، محتوا، تأثیر
بخش نخست مقاله به ترجمۀ فارسی قطبالدین شیرازی از تحریر اصول اقلیدس، نوشتۀ نصیرالدین طوسی اختصاص دارد و در آن به ضمیمهای که شیرازی به متن افزوده توجه بیشتری شده است. ترجمۀ شیرازی به عنوان بخشی از اثر بزرگ دائرةالمعارف گونۀ او در سدههای بعد بسیار مورد توجه قرار گرفته و خوانده شده است. نمونهای از تأثیر ضمیمۀ شیرازی بر مقالۀ نخست را میتوان در شرحی که محمد برکت در قرن نوزدهم بر رسالۀ طوسی نوشته...
متن کاملترجمه فارسی زیادات جوهری بر مقاله پنجم اصول اقلیدس
در سده سوم هجری/نهم میلادی، برخی شارحین اقلیدس گزارههایی را بیان کردند (که آنها را زیادات مینامند) و در آنها مفاهیم یا تکنیکهای خاصی آمده که از مباحث اقلیدس برمیآید. یکی از نخستین [نمونههای] زیادات، سه گزارهای است که عباس بن سعید جوهری برای اثبات تعاریف پنجم و هفتم از مقال? پنجم اصول بیان کرده است. نسخه منحصر به فردی از ترجم? فارسی این سه گزاره اخیراً پیدا شده است. در این مقاله، من به معرف...
متن کاملضمیمۀ قطب الدین شیرازی به ترجمۀ فارسی خود از مقالۀ اول اصول اقلیدس: متن، محتوا، تأثیر
بخش نخست مقاله به ترجمۀ فارسی قطب الدین شیرازی از تحریر اصول اقلیدس، نوشتۀ نصیرالدین طوسی اختصاص دارد و در آن به ضمیمه ای که شیرازی به متن افزوده توجه بیشتری شده است. ترجمۀ شیرازی به عنوان بخشی از اثر بزرگ دائرةالمعارف گونۀ او در سده های بعد بسیار مورد توجه قرار گرفته و خوانده شده است. نمونه ای از تأثیر ضمیمۀ شیرازی بر مقالۀ نخست را می توان در شرحی که محمد برکت در قرن نوزدهم بر رسالۀ طوسی نوشته...
متن کاملافزودههای کمالالدین فارسی بر مقالۀ سیزدهم از تحریر اصول طوسی
این مقاله به بررسی یکی از آثار ناشناختۀ کمالالدین فارسی (درگذشته در 718ق) و افزودههای او به برخی از مطالب مقالۀ سیزدهم از تحریر اصول و به طور ویژه به مسألۀ رسم یک چندضلعی نیمه منتظم محاط در کره با استفاده از هندسۀ متحرک میپردازد. این رساله یکی از ده رسالهای است که در مجموعهای در کتابخانۀ ملی تونس فهرست شدهاند.
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 12 شماره 2
صفحات 141- 162
تاریخ انتشار 2014-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023